Bu yazımızda solunum yolları hastalıkları ve diğer nedenlerle ortaya çıkan bir tavuk hastalığı olan tavuklarda hırıltı hakkında bilgiler vereceğiz.
Tavuklarda Hırıltı
Kronik solunum yolu hastalığı anlamına gelen CRD hastalığı, genellikle tavuklarda rastlanan en yaygın solunum yolları hastalıklarından biridir.Ancak konumuza geçmeden önce, evcilbilgi.com olarak hazırladığımız bu içeriğin tamamını okumanızı tavsiye ediyoruz.
Hırıltının yani CRD’nin genellikle tavuklar ve hindiler strese girdiğinde ortaya çıktığı söylenebilmekte. Daha sonra bakteriler solunum sistemlerine girdiğinde büyük zararlarla karşılaşılır. Dolaylı veya doğrudan bulaşabilen bir hastalıktır. Hava yoluyla ve enfekte olan diğer kuşlarla da bulaşabilir.
Bu içerikten sonra daha önce yazdığımız şu içeriğimizi de incelemenizi öneriyoruz: Tavuk Hırıltısı Nedenleri ve Tedavi Rehberi
Bazen belirti ve semptom arz etmez ve sürüdeki kuşlar strese girene kadar hastalığın görülme olanağı düşüktür. Sadece birkaç belirti CRD hastalığını anlamak için bazı durumlarda yetersiz kalabilmekte.
Solunum yolları hastalıkları arasında olan CRD, burun çekme, hapşırma, öksürme ve diğer solunum problemleriyle sirayet eder. Bu durumda tavukların uzaktan gözlemlenmesi oldukça mühimdir. Genellikle ölümle sonuçlanan vakalarda, CRD olan tavukların üremede sıkıntı çektiği, büyümede gecikme yaşadığı gözlemlenmekte.
CRD’ye benzer klinik belirtileri olan birkaç hastalık daha vardır. Bunlar, Coryza, Enfeksiyöz bronşit, Enfeksiyöz laringotrakeit ve Fowl koleradır.
Tavuklarda Hırıltı Nedenleri, Neden Olur?
Tavuklarda ki hırıltılar, bazı hastalıklardan dolayı kaynaklanmaktadır. Aynı zamanda bu hırıltıların birden fazlanedeni bulunmakta. Ancak genel olarak üst solunum yollarındaki herhangi bir sorundan dolayı kaynaklanmakta. Örneğin; iç parazit oluşumu, virüs ve bakteriler, aşı sonrası reaksiyonlar, mantar sorunları vb. gibi.
CRD hastalığının yumurta yoluyla ortaya çıktığı söylenebilmekte. Yemler ve suya teması bulunan tavuklarda ND, IBV, veya ILT gibi diğer hastalıkların reaksiyonları da görülebilir.
Her yaştan kuş türü, kronik olan CRD enfeksiyonuna karşı hassastır. Bu hastalık altında yatan birçok alt hastalık bulunabilir. Bazıları genellikle daha az patojenikken, bazı aşı virüsleriyle sinerjistik etkiler meydana gelebilir. ILT de buna dahildir.
Hastalık tavuklarınızda “Mycroplasma” bakterisiyle birlikte kendini gösterebilir. Bu bakteri CRD’nin en önemli nedenidir. Kafa sallama, ıslak gözler, baş ve sinüs çevresinde şişlik en önemli semptomlardandır. Kısım kısım açık ağız nefes alma verme gözlemlenir. Bulaşıcıdır.
Tavuklarda Hırıltı Nasıl Geçer?
Öncelikle tavuklarda meydana gelen bu hırıltının nedenlerinin bilinmesi gerekmekte ve ona göre bir tedavi yöntemi uygulanması önerilmekte. Eğer yanlış bir neden belirlenip, ona göre bir tedavi uygulanırsa bu tavukta çok daha başka sağlık problemlerine yol açacaktır.
İçeriğimiz dikkatinizi çektiye şu konuya da göz atabilirsiniz: hasta tavuklara ne verilir
Hastalığın tedavisi, kullanılacak bazı antibiyotiklerle sağlanabilmektedir. Tavuk antibiyotiklerinin çoğu yumurtlayan tavuklar için uygun değildir ve etiket dışı kullanılır.
Kullanılabilecek bazı antibiyotikler:
- Doksisiklin
- Tylosin – Doxycycline
- Lincomycin – Spectinomycin
- Chortetracycline
- Enrofloksasin
- Amoksisilin – Klavülonik
- Antibiyotik göz damlaları ve burun damlaları
Süredeki stresi azaltmak oldukça önemlidir. Beslenmeyi iyileştirmek, iyi havalandırma koşulları sağlamak, ilave sıcaklık vermek ve saldırganlığı azaltmak esastır. CRD hastalığında tavukların toz ve haşerat biriktiren ve temizlenmesi zor olan yuvalarda bakılmaması gerekir.
İlginizi çekebilir: Tavuk Aşıları Takvimi Tavuk Aşı Fiyatları
İleri vakalarda, sinüs ve koanal yarıkta irin olması durumlarında tavukların sinüslerinin steril sıvılarla silinmesi ve temizlenmesi icap eder. Apse temizlemesi yapılmalıdır. 5 ila 20 gün arasında ilaçlara ve terapilere devam edilmesi söz konusudur.
CRD, yeni kuşları, tavukları aşılayarak ve tedavi ederek önlenebilir. İlgili kuşlar karantina altına alınabilir. Aşılama tekniği ve sürü popülasyonunun aza indirgenmesi hastalığı önleme ya da tedavi etmede önemli bir rol oynar.
Tavuklarda Hırıltı Doğal Tedavi
Tavuklarınızı rahatsız edecek solunum yolları hastalıkları arasında olan CRD, basit otlar ve baharatlarla da doğal olarak tedavi edilebilir. Tavuklarda hırıltı nedenleri arasında bulunan bu hastalığın tedavisi zorlayıcı olabilir.
Bazı kaynaklara göre, rezene tohumu, sarımsak, zencefil, acı biber, bal, Ajwain tohumu karışımı CRD’den muzdarip tavuklar için iyi gelebilmekte.
Kekik genel olarak tavuklar için doğal bir antibiyotiktir. Ticari tavuk çiftliklerinde de sıklıkla kullanılmakta. Ayrıca birçok kanatlı hastalığına deva niteliğinde.
İlginizi çekebilir: Hasta Tavuklara Ne Verilir? Hasta Tavuğa Aspirin Vermek
Önemli bir solunum yolları hastalığı olan CRD, fesleğen, arı balsamı, dereotu, ekinezya, nane, nasturtium, gül yaprakları, biberiye ve civanperçemi gibi doğal baharat ve bunlara benzeyen bitkiler ile tedavi edilebilmekte yahut etkileri, belirtileri önemli ölçüde azaltılmakta.
Tavuklarda hırıltı tedavisi süresince kullanılabilecek bazı doğal ilaçlar da var; bunlardan biri VetRx’dir.
Dahası, tavuklara masaj yapmak, zeytinyağlı su içirmek ve gözlere günde birkaç kez salin solüsyonu sıkmak da sinüsleri temizleyebilmekte, semptomları hafifletmeye yardımcı olabilmekte çıkarımı yapılabilir.
